როგორ ინერგება ხელოვნური ინტელექტი გლობალურად და რა მომავალი აქვს მას? – ირაკლი ბერიძის მასტერკლასი BTU-ში

ხე­ლოვ­ნუ­რი ინ­ტე­ლექ­ტის გან­ვი­თა­რე­ბა­სა და მის გა­მო­ყე­ნე­ბა­ზე სა­უ­ბა­რი ჯერ კი­დევ 50 წლის წინ და­ი­წყო, ბოლო 10-12 წე­ლია, რაც ის სწრა­ფად ვი­თარ­დე­ბა და ინერ­გე­ბა სხვა­დას­ხვა სფე­რო­ში, დღეს კი დგას სა­კი­თხი, რო­გორ რო­გორ მოხ­დეს მისი სწო­რი მარ­თვა.

რა როლი აქვს ხე­ლოვ­ნურ ინ­ტე­ლექტს, რო­გორ ადაპ­ტირ­დე­ბა ის და რო­გორ ხდე­ბა და მო­მა­ვალ­შიც მოხ­დე­ბა მისი გა­მო­ყე­ნე­ბა გლო­ბა­ლუ­რად? – ამ მნიშ­ვნე­ლო­ვან კი­თხვას პა­სუ­ხი გა­ე­რო-ს ხე­ლოვ­ნუ­რი ინ­ტე­ლექ­ტი­სა და რო­ბო­ტიქ­სის ცენ­ტრის (unicri) ხელ­მძღვა­ნელ­მა ირაკ­ლი ბე­რი­ძემ „ბიზ­ნე­სი­სა და ტექ­ნო­ლო­გი­ე­ბის უნი­ვერ­სი­ტეტ­ში“ გა­მარ­თულ მას­ტერკლას­ზე გას­ცა. BTU-მ ის სა­ქარ­თვე­ლო­შიც ხე­ლოვ­ნუ­რი ინ­ტე­ლექ­ტის ეროვ­ნუ­ლი სტრა­ტე­გი­ის და­ნერგვის მი­მარ­თუ­ლე­ბით გა­წე­უ­ლი შრო­მის­თვი­სა და უნი­ვერ­სი­ტე­ტის გან­ვი­თა­რე­ბა­ში შე­ტა­ნი­ლი გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლი წვლი­ლის­თვის სა­პა­ტიო დოქ­ტო­რის წო­დე­ბით და­ა­ჯილ­დო­ვა.

ირაკ­ლი ბე­რი­ძემ მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნი წვლი­ლი შე­ი­ტა­ნა BTU-ში ახ­ლად აკ­რე­დი­ტე­ბუ­ლი სა­დოქ­ტო­რო პროგ­რა­მის შე­მუ­შა­ვე­ბის პრო­ცეს­ში. პროგ­რა­მა – „ციფ­რუ­ლი მმარ­თვე­ლო­ბა და ხე­ლოვ­ნუ­რი ინ­ტე­ლექ­ტი სა­ჯა­რო სექ­ტორ­ში“, ევ­რო­პის ქვეყ­ნებ­ში პირ­ვე­ლად BTU-ში ხორ­ცი­ელ­დე­ბა. მას­ზე უკვე 5 კან­დი­და­ტია ჩა­რი­ცხუ­ლი.

ცე­რე­მო­ნი­ა­ლის შემ­დეგ კი unicri-ს ხელ­მძღვა­ნელ­მა აუ­დი­ტო­რი­ას ხე­ლოვ­ნუ­რი ინ­ტე­ლექ­ტის გან­ვი­თა­რე­ბის გა­მოწ­ვე­ვე­ბი­სა და სა­მო­მავ­ლო ხედ­ვე­ბის შე­სა­ხებ უამ­ბო:

რო­გორ და­ი­წყო და მიმ­დი­ნა­რე­ობს ხე­ლოვ­ნუ­რი ინ­ტე­ლექ­ტის გან­ვი­თა­რე­ბა? – სა­ინ­ტე­რე­სო ფაქ­ტე­ბი

მი­უ­ხე­და­ვად იმი­სა, რომ ხე­ლოვ­ნუ­რი ინ­ტე­ლექ­ტი ახალ სფე­როდ მი­იჩ­ნე­ვა, კონ­ცეპ­ტუ­ა­ლუ­რად ასე არ არის:

• პირ­ვე­ლად მას­ზე მსჯე­ლო­ბა 1956 „დარ­ტმუ­ტის უნი­ვერ­სი­ტეტ­ში“, და­ი­წყეს, რო­დე­საც 12 პრო­ფე­სო­რი შე­იკ­რი­ბა და გა­და­წყვი­ტეს, კომ­პი­უ­ტერ­ზე დამ­ყა­რე­ბუ­ლი მო­აზ­როვ­ნე მან­ქა­ნა შე­ექ­მნათ. თავ­და­პირ­ვე­ლად, პრო­ცე­სი საკ­მა­ოდ ნელი ტემ­პით მიმ­დი­ნა­რე­ობ­და;
• ბოლო 10-12 წე­ლია, რაც ხე­ლოვ­ნურ ინ­ტე­ლექტთან და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი ტექ­ნო­ლო­გი­ე­ბის გა­მო­ყე­ნე­ბა და მისი ექ­სპო­ნენ­ცი­უ­რი ზრდა და­ი­წყო;
• ტექ­ნო­ლო­გი­ის სწრა­ფად ზრდას­თან ერ­თად გაჩ­ნდა სე­რი­ო­ზუ­ლი სა­კი­თხე­ბი, რომ­ლე­ბიც მის სწო­რად მარ­თვას შე­ე­ხე­ბა.

რო­გორც ირაკ­ლი ბე­რი­ძე გან­მარ­ტავს, კი­თხვა­ზე პა­სუ­ხი, რა­ტომ გან­ვი­თარ­და აღ­ნიშ­ნუ­ლი ტექ­ნო­ლო­გია ბოლო 10 წელ­ში ასე ექ­სპო­ნენ­ცი­უ­რად, ძა­ლი­ან მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია იმის აღ­საქ­მე­ლად, რა არის ხე­ლოვ­ნუ­რი ინ­ტე­ლექ­ტი და რა არის სა­ჭი­რო, რომ ის არ­სე­ბობ­დეს?

unicri-ს ხელ­მძღვა­ნე­ლი ხე­ლოვ­ნუ­რი ინ­ტე­ლექ­ტის­თვის მა­საზ­რდო­ე­ბელ სამ კომ­პო­ნენტს გა­მო­ყოფს: მო­ნა­ცე­მე­ბი, კომ­პი­უ­ტე­რუ­ლი სიმ­ძლავ­რე და ალ­გო­რით­მე­ბის არ­სე­ბო­ბა. სა­მი­ვე სფე­რო­ში ბოლო 10-12 წლის გან­მავ­ლო­ბა­ში სა­ო­ცა­რი გარ­ღვე­ვა მოხ­და.

ირაკ­ლი ბე­რი­ძის თქმით, აღ­ნიშ­ნულ პრო­ცესს თან და­ერ­თო კერ­ძო სექ­ტო­რის მხრი­დან ინ­ვეს­ტი­ცი­ე­ბის ზრდა ტექ­ნო­ლო­გი­ე­ბის სფე­რო­ში.

„და­ახ­ლო­ე­ბით 2025 წლის­თვის გან­სა­ზღვრუ­ლი გვაქვს, რომ იქ­ნე­ბა ერთი ტრი­ლი­ო­ნი დო­ლა­რის ბა­ზა­რი ხე­ლოვ­ნუ­რი ინ­ტე­ლექ­ტის აპ­ლი­კა­ცი­ე­ბი, რაც უზარ­მა­ზა­რი ბიზ­ნე­სის შე­საძ­ლებ­ლო­ბებს წარ­მოქ­მნის. მე­ო­რე მხრივ, ინ­ვეს­ტი­ცი­ე­ბი გა­ნა­ხორ­ცი­ე­ლეს მთავ­რო­ბებ­მაც და 60 ქვე­ყა­ნას ხე­ლოვ­ნუ­რი ინ­ტე­ლექ­ტის სტრა­ტე­გია უკვე აქვს. ნე­ბის­მი­ერ შემ­თხვე­ვა­ში, სა­ხელ­მწი­ფო­ე­ბი უკვე ქმნი­ან დო­კუ­მენ­ტებს, პროგ­რა­მებს, ასა­ხე­ლე­ბენ პრი­ო­რი­ტე­ტებს, მის გან­ხორ­ცი­ე­ლე­ბა­ში იღე­ბენ მო­ნა­წი­ლე­ო­ბას და ეს პრო­ცე­სი და­ახ­ლო­ე­ბით 3-4 წლის წინ და­ი­წყო“, – გან­მარ­ტავს ის.

სა­ერ­თა­შო­რი­სო ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ე­ბის ჩარ­თუ­ლო­ბა და ტექ­ნო­ლო­გი­უ­რი გი­გან­ტე­ბის დამ­ფუძ­ნე­ბელ­თა შეხ­ვედ­რა ხე­ლოვ­ნუ­რი ინ­ტე­ლექ­ტის მარ­თვის­თვის

unicri-ს ხელ­მძღვა­ნე­ლი სა­უბ­რობს გა­ე­რო-ს როლ­ზე ხე­ლოვ­ნუ­რი ინ­ტე­ლექ­ტის გან­ვი­თა­რე­ბის პრო­ცეს­ში. ირაკ­ლი ბე­რი­ძე 2014 წლი­დან უძღვე­ბა მის მიერ ინი­ცი­რე­ბულ გა­ე­რო-ს პირ­ველ პროგ­რა­მას ხე­ლოვ­ნუ­რი ინ­ტე­ლექ­ტი­სა და რო­ბო­ტექ­ნი­კის მი­მარ­თუ­ლე­ბით.

2015 წელს, მისი ხელ­მძღვა­ნე­ლო­ბით გა­ე­როს გე­ნე­რა­ლურ ასამ­ბლე­ა­ზე ხე­ლოვ­ნუ­რი ინ­ტე­ლექ­ტის პირ­ვე­ლი შეხ­ვედ­რა ჩა­ტარ­და, სა­დაც სა­ინ­ტე­რე­სო პრო­ცე­სებს ჩა­ე­ყა­რა სა­ფუძ­ვე­ლი.

2015 წელს კა­ლი­ფორ­ნი­ა­ში ჩა­ტარ­და ერთ-ერთი პირ­ვე­ლი კონ­ფე­რენ­ცია, რო­მე­ლიც ხე­ლოვ­ნუ­რი ინ­ტე­ლექ­ტის მარ­თვას ეხე­ბო­და, სა­დაც unicri-ს ხელ­მძღვა­ნე­ლი ირაკ­ლი ბე­რი­ძეც იღებ­და მო­ნა­წი­ლე­ო­ბას. შეხ­ვედ­რა­ზე შე­იქ­მნა ხე­ლოვ­ნუ­რი ინ­ტე­ლექ­ტის მარ­თვის პირ­ვე­ლი პრინ­ცი­პე­ბი, რათა სა­მო­მავ­ლოდ ტექ­ნო­ლო­გი­ას პრობ­ლე­მე­ბი გა­და­ეჭ­რა და არა შე­ექ­მნა.

შეხ­ვედ­რა­ში და­ახ­ლო­ე­ბით 100 პირი იღებ­და მო­ნა­წი­ლე­ო­ბას და მათ შო­რის იყ­ვნენ SpaceX-ისა და Tesla-ს დამ­ფუძ­ნე­ბე­ლი ილონ მას­კი, „გუ­გლის“ შემ­ქმნე­ლი ლარი პე­ი­ჯი, „ლინკდი­ნის“ დამ­ფუძ­ნე­ბე­ლი რიდ ჰოფ­მა­ნი, „სკა­ი­პის“ შემ­ქმნე­ლი იან ტა­ლი­ნი და სხვა. სწო­რედ მათი ჩარ­თუ­ლო­ბით შე­იქ­მნა ხე­ლოვ­ნუ­რი ინ­ტე­ლექ­ტის მარ­თვის პირ­ვე­ლი პრინ­ცი­პე­ბი, რომ­ლე­ბიც შემ­დეგ უფრო და­იხ­ვე­წა.

„გა­ე­რო-ს გე­ნე­რა­ლურ­მა მდი­ვან­მა ან­ტო­ნიო გუ­ტე­რეშ­მა ამ ტექ­ნო­ლო­გი­ას სა­ერ­თოდ Game changer, ესე იგი, გა­დამ­წყვე­ტი და სე­რი­ო­ზუ­ლი უწო­და. ამის შემ­დეგ გა­ე­რო-ში გა­მო­ვი­და გე­ნე­რა­ლუ­რი მდივ­ნის ციფ­რუ­ლი გან­ვი­თა­რე­ბის სა­მოქ­მე­დო გზა, სა­დაც თა­ვი­დან ბო­ლომ­დე არის გა­წე­რი­ლი ტექ­ნო­ლო­გი­ის გა­ე­რო-ს მდგრა­დი გან­ვი­თა­რე­ბის გეგ­მე­ბის­თვის გა­მო­ყე­ნე­ბის სა­ფუძ­ვლე­ბი და ა.შ,“ – გან­მარ­ტა ირაკ­ლი ბე­რი­ძემ.

ხე­ლოვ­ნუ­რი ინ­ტე­ლექ­ტის გა­მო­ყე­ნე­ბის რე­გუ­ლი­რე­ბის კუ­თხით ევ­რო­გა­ერ­თი­ა­ნე­ბა მო­წი­ნა­ვეა

გა­სულ წელს გა­მო­ვი­და ევ­რო­კავ­ში­რის სა­კა­ნონ­მდებ­ლო აქტი, რო­მე­ლიც 2023 წლის­თვის უკვე კა­ნონ­მდებ­ლო­ბად გა­და­იქ­ცე­ვა. აქტი და­ა­რე­გუ­ლი­რებს ხე­ლოვ­ნუ­რი ინ­ტე­ლექ­ტის გა­მო­ყე­ნე­ბას სხვა­დას­ხვა სფე­რო­ში და გან­სა­ზღვრავს იმ საფრ­თხე­ებს, რომ­ლე­ბიც რე­ა­ლუ­რად შე­იძ­ლე­ბა არ­სე­ბობ­დეს და ასე­ვე, მათი მარ­თვის გზებს.

მა­ნამ­დე არ­სე­ბობს სექ­ტო­რუ­ლი მარ­თვის მე­ქა­ნიზ­მე­ბი, – „ჩემი ცენ­ტრი ჰა­ა­გა­ში, რო­მე­ლიც 2017 ოფი­ცი­ა­ლუ­რად გა­იხ­სნა ფო­კუ­სირ­დე­ბა ხე­ლოვ­ნუ­რი ინ­ტე­ლექ­ტის გა­მო­ყე­ნე­ბა­ზე უსაფრ­თხო­ე­ბის, უშიშ­რო­ე­ბის, სა­პო­ლი­ციო ას­პექ­ტებ­ში, მარ­თლმსა­ჯუ­ლე­ბა­ში და ადა­მი­ა­ნის უფ­ლე­ბე­ბის სწო­რად მარ­თვა­ში. მო­მა­ვალ წელს ცენ­ტრი პირ­ვე­ლად გა­მოს­ცემს სა­მუ­შაო წიგნს, რო­მე­ლიც 194 ქვე­ყა­ნა­ში ხე­ლოვ­ნუ­რი ინ­ტე­ლექ­ტის სა­პო­ლი­ციო სის­ტე­მა­ზე იქ­ნე­ბა ადაპ­ტი­რე­ბუ­ლი.

„ძა­ლი­ან მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია ხე­ლოვ­ნუ­რი ინ­ტე­ლექ­ტის პა­სუ­ხის­მგებ­ლო­ბით, ასე­ვე ადა­მი­ა­ნის უფ­ლე­ბის კუ­თხით გა­მო­ყე­ნე­ბა. ამ მი­მარ­თუ­ლე­ბით ძა­ლი­ან ბევ­რი მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნი სა­კი­თხი არ­სე­ბობს და იმე­დია, რომ BTU-ს სა­დოქ­ტო­რო პროგ­რა­მაც დიდ ყუ­რა­დღე­ბას და­უთ­მობს მათ“, – გა­ნა­ცხა­და ირაკ­ლი ბე­რი­ძემ.

რა მოხ­დე­ბა მო­მა­ვალ­ში?

ხე­ლოვ­ნუ­რი ინ­ტე­ლექ­ტის გა­მო­ყე­ნე­ბა იმ­დე­ნად ექ­სპო­ნენ­ცი­უ­რად იზ­რდე­ბა, რომ კი­დევ უფრო მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნი ხდე­ბა მისი სწო­რი მარ­თვა.

არ­სე­ბობს 2 სა­კი­თხი: ჯერ შორს ვართ ისე­თი თე­მე­ბის­გან, რო­გო­რიც არის General Intelligence-ის ანუ ხე­ლოვ­ნუ­რი ინ­ტე­ლექ­ტის იმ დო­ნე­ზე გან­ვი­თა­რე­ბა, რო­დე­საც ის ადა­მი­ა­ნის კოგ­ნი­ტი­უ­რი აზ­როვ­ნე­ბის დო­ნეს მი­აღ­წევს, თუმ­ცა პე­რი­ო­დუ­ლად ეს თე­მაც წა­მო­ი­წე­ვა, – „ჩემი გად­მო­სა­ხე­დით და­ახ­ლო­ე­ბით 50 წელი ალ­ბათ არც ამა­ზე და არც სუ­პერ ინ­ტე­ლექ­ტზე არ უნდა ვი­ნერ­ვი­უ­ლოთ, რო­მელ­ზეც ხში­რად სა­უბ­რო­ბენ ხოლ­მე,“ – აღ­ნიშ­ნა ირაკ­ლი ბე­რი­ძემ.

სა­მო­მავ­ლო გეგ­მებ­სა და პროგ­ნო­ზებ­ზე სა­უბ­რი­სას მას­ტერკლა­სის და­სას­რულს ირაკ­ლი ბე­რი­ძემ სა­ქარ­თვე­ლო­ში ხე­ლოვ­ნუ­რი ინ­ტე­ლექ­ტის ეროვ­ნუ­ლი სტრა­ტე­გი­ის და­ნერგვის მნიშ­ვნე­ლო­ბა­სა და აუ­ცი­ლებ­ლო­ბა­ზეც გა­ა­მახ­ვი­ლა ყუ­რა­დღე­ბა და იმე­დი გა­მოთ­ქვა, რომ აკა­დე­მი­უ­რი, კერ­ძო და სა­ჯა­რო სექ­ტო­რე­ბის თა­ნამ­შრომ­ლო­ბით მალე ის ჩვენს ქვე­ყა­ნა­საც ექ­ნე­ბა.