უცხოური პირდაპირი ინვესტიციები (FDI) მნიშვნელოვან როლს თამაშობს აშშ-ის წარმოების განვითარებაში, განსაკუთრებით ტექნოლოგიური და ნახევარგამტარების სექტორებში. CHIPS და Science Act-ის შემდეგ, უცხოური ინვესტიციების წყალობით, შეიქმნა ახალი სამუშაო ადგილები და გაძლიერდა რეგიონალური ეკონომიკა. ამ ქეისში განხილულია, როგორ უწყობს ხელს FDI ქვეყნის წარმოების გრძელვადიან განვითარებას.
დეტალური ქეისი: როგორ უწყობს ხელს უცხოური ინვესტიციები აშშ–ის წარმოების განვითარებას
2022 წლის აგვისტოში, აშშ–მ მნიშვნელოვანი ნაბიჯი გადადგა წარმოების სექტორის განვითარებაში CHIPS და Science Act-ის და Inflation Reduction Act-ის მიღებით. ამ კანონებით ასობით მილიარდი დოლარი იქნა მიმართული ქვეყნის ინდუსტრიული ბაზის აღორძინებისკენ, განსაკუთრებით ისეთ მნიშვნელოვან სექტორებში, როგორიცაა ნახევარგამტარების, ბატარეებისა და ელექტრომობილების წარმოება. ახალი ქარხნები სწრაფად ჩნდებიან ქვეყნის სამხრეთ და დასავლეთ რეგიონებში, და 2024 წლისთვის აშშ–ის წარმოების ახალი ობიექტების მშენებლობა სამჯერ აღემატება 2019 წლის მაჩვენებელს.
ამ დიდ ცვლილებაში ერთ–ერთი უმნიშვნელოვანესი როლი უცხოურ პირდაპირ ინვესტიციებს (FDI) უკავია, თუმცა ეს ფაქტორი ხშირად შეუმჩნეველი რჩება. წარმოების ახალი ობიექტების დიდ ნაწილში ინვესტიცია არა მხოლოდ ამერიკულ კომპანიებს, არამედ უცხოური კომპანიებსაც ეკუთვნით. მაგალითად, 2021 წლიდან მოყოლებული ყველაზე მსხვილი “მეგადილებიდან“, რომელთა ინვესტიცია $1 მილიარდს აჭარბებს, 40%-ზე მეტი სწორედ უცხოური პირდაპირი ინვესტიციებია.
უცხოური ინვესტიციების როლი წარმოების გაძლიერებაში
- FDI-ის მნიშვნელობა და ეკონომიკური შედეგები
აშშ–ში განხორციელებული უცხოური პირდაპირი ინვესტიციები მნიშვნელოვან სარგებელს აძლევს არა მხოლოდ თავად საინვესტიციო კომპანიებს, არამედ მთლიანად რეგიონალურ ეკონომიკასაც. ბევრი უცხოური ქარხანა უფრო მაღალანაზღაურებადი, უფრო პროდუქტიული და ტექნოლოგიურად მოწინავეა, ვიდრე მათი ადგილობრივი ანალოგები. ამან განაპირობა ის, რომ FDI-ის გავლენით წარმოების სექტორში შექმნილი სამუშაო ადგილები ზრდის ადგილობრივი მუშაკების შემოსავალსა და კომპანიის მიერ შექმნილი შემოსავლების მოცულობას.
FDI-ის ეკონომიკური სარგებელი განსაკუთრებით შესამჩნევია იმ რეგიონებში, სადაც უცხოური კომპანიები ახორციელებენ დიდ ინვესტიციებს. ყოველი უცხოური ინვესტიციიდან შექმნილი სამუშაო ადგილი საშუალოდ უზრუნველყოფს $13,400-ის დამატებით შემოსავალს მუშაკებისთვის და $135,000-ს დამატებით შემოსავალს საწარმოებისთვის. ეს ხდება იმიტომ, რომ უცხოური კომპანიების მიერ შეძენილი ცოდნა და ტრენინგები თანდათან ვრცელდება მათ მომწოდებლებსა და კონკურენტებზე. შესაბამისად, ეს ინვესტიციები არა მხოლოდ უშუალოდ საინვესტიციო კომპანიისთვისაა სარგებლიანი, არამედ მთლიანი რეგიონისთვისაც.
- წარმატებული და წარუმატებელი FDI მაგალითები
არსებობს წარმატებული FDI-ის შემთხვევები, რომლებიც დიდხანს ახდენენ პოზიტიურ ზეგავლენას ადგილობრივ წარმოებაზე. ერთ–ერთი ასეთი მაგალითი არის BMW-ის ინვესტიცია სამხრეთ კაროლინაში. როდესაც 1993 წელს BMW-მ გამოაცხადა თავისი ინვესტიცია სამხრეთ კაროლინაში, შტატში წარმოების ეფექტურობა ეროვნული საშუალო მაჩვენებლის ქვემოთ იყო. თუმცა, 30 წლის შემდეგ სამხრეთ კაროლინა ერთ–ერთ ყველაზე პროდუქტიულ შტატად იქცა საავტომობილო წარმოების სფეროში. BMW-ის ინვესტიციამ ხელი შეუწყო არა მხოლოდ კომპანიას, არამედ რეგიონის მთლიანი წარმოების სექტორის გაძლიერებასაც.
მეორე მხრივ, არსებობს FDI-ის წარუმატებელი შემთხვევებიც. მაგალითად, 1970-იან წლებში Volkswagen-ის ქარხნის გახსნა პენსილვანიაში არ აღმოჩნდა წარმატებული. ქარხანამ ვერ შეძლო გერმანული ავტომობილის წარმოების სტანდარტების სწორად დანერგვა და საბოლოოდ დაიხურა, ხუთწლიანი ზარალის შემდეგ. ეს მაგალითი გვიჩვენებს, რომ არა ყველა უცხოური ინვესტიცია აღწევს წარმატებას, განსაკუთრებით მაშინ, თუ კომპანიები ვერ ახერხებენ ადგილობრივ გარემოსთან ადაპტირებას ან შესაბამისი ცოდნის დანერგვას.
უცხოური ინვესტიციების სარგებელი და გამოწვევები
- რეგიონის განვითარებაში ინვესტირება
ერთი მნიშვნელოვანი გაკვეთილი, რომელიც BMW-ის წარმატებიდან შეიძლება ვისწავლოთ, არის ის, რომ ინვესტიციები არ უნდა შეჩერდეს მხოლოდ საწარმოს შიდა განვითარებაზე. კომპანიამ განახორციელა ფართო ინვესტიცია რეგიონალური სამუშაო ძალის განვითარებაში. BMW-მ მოიწვია რეგიონის კოლეჯების ლიდერები გერმანიაში, რათა შეესწავლათ BMW-ის ტრენინგის პროცესები და ეს ცოდნა დაენერგათ სამხრეთ კაროლინის საგანმანათლებლო სისტემაში. შედეგად, სამხრეთ კაროლინაში ჩამოყალიბდა ერთ–ერთი წამყვანი სახელმწიფო პროგრამა აპრნტის სისტემის მიმართულებით, რომელიც დღეს ემსახურება არა მხოლოდ BMW-ს, არამედ ყველა კომპანიას რეგიონში.
- ახალი იდეების მიღება და გაზიარება
FDI-ის ერთ–ერთი უმნიშვნელოვანესი სარგებელი ადგილობრივი კომპანიებისთვის არის ახალი იდეებისა და ტექნოლოგიების გაზიარება. მაგალითად, როდესაც Toyota-მ გახსნა თავისი ქარხნები აშშ–ში, მან უზრუნველყო ფაბრიკების ტურები და წარმოების პროცესების გაზიარება. Toyota-ს ქარხნები 1991 წელს 20,000 ადამიანს აძლევდა შესაძლებლობას, დაეთვალიერებინათ ქარხნები და შეესწავლათ Toyota-ს წარმოების სისტემა. მსგავსი გამჭვირვალობა და ღიაობა შეიძლება დაეხმაროს რეგიონალურ კომპანიებს ახალი ცოდნის მიღებასა და წარმოების პროცესების გაუმჯობესებაში.
შეჯამება
FDI წარმოადგენს უდიდეს შესაძლებლობას ამერიკის წარმოების სექტორისთვის. ის არამხოლოდ ახალ ქარხნებს აშენებს და ტექნოლოგიების განვითარებას უწყობს ხელს, არამედ რეგიონის ეკონომიკური პოტენციალის ამაღლებასაც უზრუნველყოფს. კომპანიები, რომლებიც შეძლებენ ამგვარი ინვესტიციების მიღებას და მათი სარგებლის ოპტიმიზაციას, შეძლებენ არამხოლოდ ადგილობრივი ეკონომიკის გაძლიერებას, არამედ გრძელვადიანი ეკონომიკური წარმატების მიღწევას.
წყარო:
Harvard Business Review
