სტომატოლოგია ახალი ტექნოლოგიების მეშვეობით დიდი ცვლილებების წინაშეა. მიკრორობოტები, რომლებიც კბილებს ავტომატიზებულად წმენდენ, უკვე მზად არიან კლინიკური ტესტებისთვის. ასევე, წითელი შუქის თერაპია, რომელიც ღრძილების გარშემო ინფექციის პრევენციას უზრუნველყოფს, მომავალში სტომატოლოგიური პროცედურების უფრო სწრაფ და ეფექტურ მეთოდად ჩამოყალიბდება.
სტომატოლოგიური სფერო სწრაფი ცვლილებების წინაშეა, რასაც ინოვაციური ტექნოლოგიების განვითარება უწყობს ხელს. ისეთი გამოგონებები, როგორებიცაა კბილების წმენდის რობოტები და წითელი შუქის თერაპია, გარდაქმნის ჩვენი სტომატოლოგიური მომსახურების მოდელს და შესაძლოა, სრულიად შეცვალოს ჩვენი ვიზიტები სტომატოლოგებთან.
კბილების წმენდის მიკრორობოტები
მიკრორობოტები, რომლებსაც შეუძლიათ კბილების წმენდა, უკვე რეალობის ზღვარზეა. პენსილვანიის უნივერსიტეტის მეცნიერები, დოქტორი ჰიუნ (მიშელ) კუს და ედვარდ სტიგერის ხელმძღვანელობით, ავითარებენ მიკრორობოტების ტექნოლოგიას, რომელიც კბილების წმენდის, ფლოსინგისა და პირის სავლების ფუნქციებს ერთ მოწყობილობაში აერთიანებს. ეს რობოტები იყენებენ რკინის ოქსიდის ნანონაწილაკებს, რომლებიც მარტივად იმართებიან მაგნიტური ველების საშუალებით. ისინი ქმნიან ჯაგრისის მსგავს ფორმას კბილების საწმენდად და ხლართავენ ძაფს ფლოსინგისთვის.
მოქმედების დროს ეს მიკრორობოტები ეფექტურად სპობენ ბაქტერიებს და აშორებენ ნადებს. მეცნიერები იმედოვნებენ, რომ ეს ტექნოლოგია მომავალი წლის ბოლომდე დასრულდება ცხოველებზე გამოცდების ფაზაში. ამასთან, მიკრორობოტების გამოყენების დრო 5-10 წუთს შორისაა, თუმცა ისინი მუშაობენ მის შემცირებაზე. თავდაპირველად, ეს მოწყობილობა განკუთვნილია იმ ადამიანებისთვის, რომლებსაც აქვთ ფიზიკური შეზღუდვები კბილების გაწმენდაში, თუმცა საბოლოოდ მისი გამოყენება შესაძლებელია ყველასთვის, ვისაც სურს უფრო კომფორტული და ავტომატიზებული წმენდის პროცესი.
პირის ბაქტერიები როგორც წამალი
მეცნიერები ცდილობენ გამოიყენონ პირის ბაქტერიები მედიცინაში. პენსილვანიის და ადელაიდის უნივერსიტეტების მეცნიერები მუშაობენ იმაზე, რომ პირის მიკრობიოტას ტრანსპლანტაცია იყოს კბილების დაშლისა და ღრძილების დაავადების საწინააღმდეგო გზა. მიკრობიოტას ტრანსპლანტაცია გულისხმობს ჯანმრთელი ადამიანის ბაქტერიების გადატანას პაციენტის პირის ღრუში. ეს პროცესი ამტკიცებს, რომ კონკრეტული ბაქტერიები, რომლებიც ადამიანის პირშია, შეიძლება დაეხმაროს დაავადების წინააღმდეგ ბრძოლას.
მეცნიერებმა იპოვეს პირის “სუპერდონორი” — ადამიანი, რომლის პირის ბაქტერიების ბალანსი იდეალურია და არ აქვს კბილების დაშლის ან ღრძილების დაავადების ნიშნები. ამ ადამიანის პირიდან აღებული ნადები გადატანილია ვირთხებში, რომლებშიც დაავადების სიხშირე შემცირდა. 2025 წელს იგეგმება ადამიანებზე ტესტირება, რათა დადგინდეს, რამდენად ეფექტური იქნება ეს მეთოდი.
წითელი შუქის თერაპია ღრძილებისთვის
წითელი შუქის თერაპია, რომელსაც შეუძლია გააძლიეროს იმუნური სისტემა ღრძილების გარშემო, ასევე ახალ ტექნოლოგიად მიიჩნევა. პროფესორი გილსუ ჰვანგი პენსილვანიის უნივერსიტეტიდან მუშაობს იმპლანტის შექმნაზე, რომელიც გამოათავისუფლებს ინფრაწითელ შუქს, რათა თავიდან აიცილოს ინფექცია ღრძილების გარშემო.
შუქის თერაპია ააქტიურებს ანტიმიკრობულ პეპტიდებს, რომლებიც კლავენ ბაქტერიებს და ხელს უშლიან დაავადების განვითარებას. იმპლანტის მოძრაობა პირის ღრუში, მაგალითად ჭამის დროს, ქმნის ენერგიას, რომელიც გამოიყენება შუქის გამოსაყენებლად. მეცნიერები იმედოვნებენ, რომ ეს ტექნოლოგია ადამიანებზე გამოცდების ფაზაში გადაინაცვლებს უახლოეს მომავალში.
ემალის აღდგენა
კიდევ ერთი ინოვაცია, რომელიც სტომატოლოგიაში გარდამტეხ როლს შეასრულებს, არის ემალის აღდგენის გელი. ჩვენი სხეული ბუნებრივად ვერ აღადგენს ემალს, რაც კბილების დაზიანებისგან დაცვას ართულებს. ამასთან, სამხრეთ კალიფორნიის უნივერსიტეტის პროფესორი ჯანეტ მორადიენ–ოლდაკი ავითარებს გელს, რომელიც საფუძველს იღებს ამელოგენინზე, ცილაზე, რომელიც კბილების განვითარების ადრეულ ეტაპზე ააწყობს კალციუმსა და ფოსფორს ემალის სტრუქტურაში.
გელი ემალზე თხელი ფენებით ისმევა და ხელს უწყობს მის სტრუქტურულ აღდგენას. მიუხედავად იმისა, რომ ეს პროცესი ნელა მიმდინარეობს, მეცნიერები იმედოვნებენ, რომ მას ექნება პრაქტიკული გამოყენება კბილების დაცვაში.
კბილების ზრდის წამალი
ბოლო ინოვაცია ეხება კბილების ზრდას წამლების საშუალებით. იაპონელი მეცნიერები მუშაობენ პროტეინ USAG-1-ის ბლოკირების მეთოდზე, რაც ხელს უშლის კბილების ზედმეტ განვითარებას. პროტეინის ბლოკირება საშუალებას იძლევა, რომ კბილების საწყისი სტადიები სრულფასოვნად განვითარდეს და ახალი კბილები გაიზარდოს.
მკვლევარები გეგმავენ ამ წამლის ტესტირებას ბავშვებში, რომლებიც დაავადებულები არიან კბილების არასწორი განვითარების შედეგად და იმედოვნებენ, რომ ეს მეთოდი ასევე ეფექტური იქნება ზრდასრულებში.
წყარო: The Wall Street Journal
