OpenSea, ერთ-ერთი ყველაზე ცნობილი და წარმატებული კომპანიაა NFT (არამონეტარული ტოკენების) ბაზარზე, რომლის შექმნის იდეა იყო, გამხდარიყო ციფრული საკუთრების ბაზარი, სადაც მომხმარებლები შეძლებდნენ საკუთარი ციფრული აქტივების ყიდვა-გაყიდვას. OpenSea-ს ისტორია კლასიკური მაგალითია იმისა, თუ როგორ შეიძლება ბაზარზე არსებული ბუმით გამოწვეულმა სწრაფმა ზრდამ კომპანია რთული გამოწვევების წინაშე დააყენოს.
შესავალი
OpenSea, ერთ–ერთი ყველაზე ცნობილი და წარმატებული კომპანიაა NFT (არამონეტარული ტოკენების) ბაზარზე, რომლის შექმნის იდეა იყო, გამხდარიყო ციფრული საკუთრების ბაზარი, სადაც მომხმარებლები შეძლებდნენ საკუთარი ციფრული აქტივების ყიდვა–გაყიდვას. ამ იდეის ირგვლივ გაერთიანებული ორი ახალგაზრდა ენთუზიასტის, დევინ ფინზერისა და ალექს ათალას მიერ შექმნილი სტარტაპი ცნობილი გახდა თავისი წარმატებული ზრდითა და დრამატული დაცემით. ამ ისტორიაში OpenSea არა მარტო ახერხებს წარმატების მიღწევას, არამედ დგება რთული გამოწვევების წინაშე, რაც უკავშირდება როგორც კომპანიის შიდა კულტურას, ასევე NFT ბაზრის ბუნებასა და რეგულირების პროცესს.
OpenSea-ს დაფუძნება და საწყისი ეტაპები
2017 წელს დევინ ფინზერმა და ალექს ათალამ დაიწყეს პროექტი, რომელიც თავდაპირველად მიზნად ისახავდა მომხმარებლებსა და სხვა ადამიანებს შორის Wi-Fi-ის გაზიარების საშუალებას კრიპტოვალუტის საშუალებით. თუმცა, მალევე აღმოჩნდა, რომ ბლოკჩეინ ტექნოლოგიასა და NFT-ს უფრო მეტი პოტენციალი ჰქონდა. 2018 წელს მათ Y Combinator-ის ცნობილი ინკუბატორის მხარდაჭერით წარმოადგინეს OpenSea, პლატფორმა, რომელიც მიზნად ისახავდა ციფრული აქტივების ბაზრობის შექმნას.
ბლოკჩეინზე დაფუძნებული NFT-ების იდეა მაშინ ჯერ კიდევ ახალი იყო და, მიუხედავად იმისა, რომ გარკვეული ინტერესები არსებობდა, ფართო პოპულარობა ჯერ არ ჰქონია. თუმცა, CryptoKitties-ის, თამაშის, რომელშიც მომხმარებლებს შეუძლიათ ვირტუალური კატების ყიდვა–გაყიდვა, პოპულარობამ გამოიწვია ციფრული აქტივების ბაზრის მიმართ ინტერესი. OpenSea-მ შეძლო ამ ინტერესის გადაქცევა წარმატებულ ბიზნესად, რაც ნელ–ნელა იზრდებოდა და იპოვა თავისი ნიშა ბაზარზე.
ბაზრის ზრდა და ბუმი
2021 წელს NFT-ების ბაზარი დრამატულად გაიზარდა. ისეთი ცნობილი ნამუშევრების გაყიდვამ, როგორიცაა Beeple-ის 69 მილიონ დოლარად გაყიდული NFT, NFT-ების ბაზარი ფართო საზოგადოებისათვისაც ცნობილი გახადა. OpenSea-მ, როგორც უმსხვილესმა ბაზარმა ამ სფეროში, შეძლო ამ ზრდის გამოყენება და მათი შემოსავალი ასტრონომიულად გაიზარდა. მხოლოდ 2021 წლის მეოთხე კვარტალში OpenSea-მ 186 მილიონი დოლარი გამოიმუშავა. გაიზარდა კომპანიის ღირებულებაც და 13.3 მილიარდ დოლარად შეფასდა, რამაც კიდევ უფრო მიიპყრო ინვესტორების ყურადღება.
მაგრამ, ზრდასთან ერთად, კომპანიას პრობლემებიც შეექმნა. უპირველესად, კომპანიამ დაიწყო ექსპანსია და თანამშრომლების რაოდენობა სწრაფად გაიზარდა. თუმცა, ახალი თანამშრომლები, რომელთა უმეტესობა დიდი ტექნოლოგიური კომპანიებიდან, როგორებიცაა Amazon და Google, მოვიდა, არ აღმოჩნდნენ კარგად ინტეგრირებულები OpenSea-ს სტარტაპის კულტურაში. ამან გამოიწვია შიდა კონფლიქტები და თანამშრომელთა გადინება.
შიდა და გარე გამოწვევები
OpenSea-ს მხოლოდ შიდა პრობლემებს არ უმკლავდებოდა. კომპანიას შეექმნა რეგულაციების მზარდი ზეწოლა, რაც NFT ბაზრის ზრდასთან ერთად უფრო ცხადი გახდა. NFT-ები თავდაპირველად ციფრული აქტივებად აღიქმებოდა, თუმცასწრაფად გადაიქცა ფინანსურ ინსტრუმენტებად, რამაც გაამძაფრა მარეგულირებლების ინტერესი. ამერიკის სავალუტო კონტროლის სექციამ (SEC) და ფედერალურმა ვაჭრობის კომისიამ (FTC) დაიწყეს OpenSea-ს შემოწმებები, რაც კომპანიას დამატებით სირთულეებს უქმნიდა.
OpenSea-ს შიგნითაც შეინიშნებოდა გაუგებრობები. მაგალითად, 2022 წელს კომპანიის აღმასრულებელმა გუნდმა გადაწყვიტა, რომ კომპანიის ფინანსური რეზერვების დიდი ნაწილი Ether-ში (ერთ–ერთი ყველაზე პოპულარული კრიპტოვალუტა) შეენახათ, რაც დიდ ფინანსურ ზარალს მოუტანა კომპანიას, როდესაც Ether-ის ფასი თითქმის 80%-ით დაეცა.
კონკურენციის ზრდა და სავალალო ფინანსური მდგომარეობა
OpenSea-ს წარმატებასთან ერთად, ბაზარზე ახალი კონკურენტები გამოჩნდნენ. მათ შორის იყო Blur, რომელიც მალევე გახდა OpenSea-ს სერიოზული კონკურენტი, ძირითადად NFT ტრეიდერებისთვის უფრო ხელსაყრელი პირობების შეთავაზების გზით. Blur-მა სწრაფად დაიკავა OpenSea-ს ბაზრის ნაწილი, რამაც OpenSea-ს ფინანსურ მაჩვენებლებზე ნეგატიურად იმოქმედა.
კომპანიის შემოსავალი 2022 წლის პირველ კვარტალში კვლავ მაღალი იყო, მაგრამ წლის ბოლოსთვის უკვე მნიშვნელოვნად შემცირდა და 2023 წლის პირველ კვარტალში მხოლოდ 19 მილიონი დოლარი შეადგინა. ფინანსური მდგომარეობა გაუარესდა, რის გამოცკომპანია იძულებული გახდა, მასობრივად გაეთავისუფლებინა სამსახურებიდან თანამშრომლები.
დასკვნა და გაკვეთილები
OpenSea-ს ისტორია კლასიკური მაგალითია იმისა, თუ როგორ შეიძლება ბაზარზე არსებული ბუმით გამოწვეულმა სწრაფმა ზრდამ კომპანიას რთული გამოწვევები შეუქმნას. როგორც ჩანს, OpenSea-მ ვერ შეძლო უფრო მტკიცე საფუძველი შეექმნა ბაზარზე არსებული ბუმის პერიოდში და ვერ გაუმკლავდა გამოწვევებს, რომლებიც შემდგომში წარმოიშვა.
გაკვეთილი, რომელიც შეიძლება OpenSea-ს ისტორიიდან გამოვიტანოთ, არის ის, რომ ბაზრის ბუმის პერიოდში წარმატება არ ნიშნავს მდგრადობას. კომპანიებმა უნდა შეინარჩუნონ ფრთხილი და სტაბილური ზრდის მიდგომა, რათა შეძლონ გაუმკლავდნენ მომავალ გამოწვევებს და დარჩნენ კონკურენტუნარიანებად, მაშინაც კი, როდესაც ბაზრის მდგომარეობა იცვლება.
წყარო:
- სტატია “Sunk cost,” რომელიც შეიცავს OpenSea-ს ზრდისა და დაცემის დეტალურ ანალიზს.
