ESG (გარემოსდაცვითი, სოციალური და მმართველობითი) სტრატეგიების როლი იზრდება, თუმცა ბევრი კომპანია ებრძვის მის სირთულეებს. ეს ქეისი განიხილავს, თუ როგორ შეუძლიათ ბიზნესებს ESG სტრატეგიების განახლება და „გაშლა“, რათა გააუმჯობესონ მდგრადობის მართვა და საზოგადოებრივ ინტერესებს უკეთ მოერგონ.

ბიზნესის მდგრადობის მართვის ახალი სტრატეგია

2023 წლის ზაფხულში ESG (გარემოსდაცვითი, სოციალური და მმართველობითი) ინვესტიციების შესახებ დისკუსიამ მოულოდნელად ახალი განვითარება მიიღო. BlackRock-ის CEO, ლარი ფინკმა, განაცხადა, რომ კომპანია აღარ გამოიყენებს ტერმინ „ESG“-ს თავის ინვესტიციურ სტრატეგიებში. ეს მოულოდნელი ნაბიჯი გადაიდგა იმ დროს, როცა ESG-ის წინააღმდეგ სწრაფად მზარდი უკურეაქცია განსაკუთრებით შეიმჩნეოდა აშშ–ში. მიუხედავად იმისა, რომ ბოლო ორი ათწლეულის განმავლობაში ESG-ს მნიშვნელობა გაიზარდა, ეს ნაბიჯი ბევრისთვის მოწმობდა ამ მოძრაობის დასასრულის დადგომას.

როგორც ბიზნესის სკოლების პროფესორები, ჩვენ დიდი ხანია ვიკვლევთ ბიზნესისა და საზოგადოების ურთიერთობას, რომელშიც ESG-ის ცნებები ჯერ კიდევ არსებობდა როგორც კორპორატიული სოციალური პასუხისმგებლობა (CSR) და სოციალური ინვესტიციები. მიუხედავად იმისა, რომ ESG-ის მიზანი ყოველთვის იყო ბიზნესის მდგრადობის ზრდა და საზოგადოების მიმართ პასუხისმგებლობის გაუმჯობესება, ეს ტრიდიადი კონცეფცია (E, S და G) დროთა განმავლობაში უფრო კომპლექსური გახდა, რამაც გამოიწვია სხვადასხვა პრობლემები და დაპირისპირებები.

ESG-ის ისტორია და გამოწვევები
ESG-ის თავდაპირველი იდეა ჩამოყალიბდა მოთხოვნასა და მიწოდებას შორის ურთიერთობიდან. ინვესტორებმა, განსაკუთრებით, საპენსიო ფონდებმა და სხვა ინსტიტუტებმა, დაიწყეს მოთხოვნა ისეთი კომპანიების აქციებზე, რომლებიც ზიანს აყენებდნენ გარემოს ან საზოგადოებას (მაგალითად, პოლიორები ან სიგარეტისა და იარაღის მწარმოებლები). ამავდროულად, კომპანიები ცდილობდნენ გამჭვირვალობის გაზრდას, ანგარიშის ჩაბარებასა 1და ESG ფაქტორების გაუმჯობესებას, როგორიცაა ნახშირორჟანგის გამონაბოლქვი და მმართველობა.

2004 წელს გაეროს “Who Cares Wins” ანგარიშმა მძლავრი ბიძგი მისცა ESG მოძრაობას, რაც ხელს უწყობდა კომპანიებს, რომლითაც მათ შეეძლოთ ეკოლოგიური, სოციალური და მმართველობითი ფაქტორების მართვა, რომ მათი კონკურენტუნარიანობა და რეპუტაცია გაუმჯობესებულიყო. ამასთან, მიუხედავად ESG-ის ზრდისა, ყოველთვის არ იყო ნათელი, რატომ იყო E, S და G ერთ კონცეფციაში გაერთიანებული და როგორ იყვნენ ეს კომპონენტები ერთმანეთთან დაკავშირებული.

ESG-ის დაბნეულობა და უკურეაქცია
ეს „ESG ტრიო“ დროთა განმავლობაში გახდა გამოწვევის წყარო. ზოგი ფიქრობს, რომ ეს უბრალოდ კარგი ბიზნეს პრაქტიკაა, რომელიც ხელს უწყობს რისკებისა და შესაძლებლობების მართვას, სხვები კი ხედავენ მას, როგორც ბიზნესის ცუდი მენეჯმენტის პრობლემას. სხვადასხვა ხედვა ESG-ის შესახებ ხშირად დამოკიდებულია ადამიანების შეხედულებებზე კაპიტალიზმის მიმართ, რამაც გამოიწვია განსხვავებული ინტერპრეტაცია. ESG-ის ფართო ცნება ხშირად ხდება კრიტიკის ობიექტი, რადგან კრიტიკოსებს ეძლევათ შესაძლებლობა, აჩვენონ მისი სუსტი მხარეები და შეეწინააღმდეგონ მის მასობრივ მიღებას.

ESG-ის წინააღმდეგ უკურეაქცია განსაკუთრებული გახდა 2020-იანი წლების ბოლოს, როცა ზოგიერთმა კომპანიამ ვერ მოახერხა თავისი გაცემული დაპირებებისა და მიზნების მიღწევა, რაც გამოწვეული იყო არასათანადო მენეჯმენტითა და სტანდარტების არარსებობით. ამის გამო, ESG მოძრაობის სუსტი მხარეები გამოაშკარავდა და ის გახდა კამათისა და დაპირისპირების მთავარი თემა.

რატომ უნდა გაიშალოს ESG?
ჩვენ ვთვლით, რომ ESG-ის „გაშლა“ უფრო მეტ პროგრესს მოიტანს. E, S და G უნდა იქცეს ცალკეულ კატეგორიებად, რაც საშუალებას მისცემს კომპანიებს უფრო ნათლად და ეფექტურად მართონ თავიანთი მდგრადობის სტრატეგიები. მაგალითად, გარემოსდაცვითი საკითხების (E) მართვა უკვე კარგად არის გააზრებული და გაზომვადი, განსაკუთრებით სათბურის გაზების (GHG) გამონაბოლქვის შემთხვევაში. ეს საშუალებას აძლევს კომპანიებს, შექმნან ისეთი ინვესტიციები, რომლებიც ხელს უწყობს GHG-ის შემცირებასა და კლიმატური ცვლილებების წინააღმდეგ ბრძოლას.

მეორე მხრივ, სოციალური საკითხები (S) უფრო რთულად გაზომვადია და უფრო სადავო. მაგალითად, აშშ–ის უზენაესი სასამართლოს გადაწყვეტილებამ, რომელიც ეხება უნივერსიტეტებში დივერსიფიცირებულ მიღებებს, უკვე გავლენა იქონია კორპორატიულ პრაქტიკებზე, რომლებიც მოიცავენ მრავალფეროვნების, თანასწორობისა და ჩართულობის (DEI) საკითხებს.

ახალი გეზი ESG-ისთვის
კორპორატიული ლიდერები, რომლებსაც სურთ ESG-ის წარმატებული მართვა, უნდა მიყვნენ ორფაზიან მიდგომას. პირველი – აუცილებელია იმ მდგრადობის საკითხების იდენტიფიცირება, რომლებიც ყველაზე მნიშვნელოვან გავლენას ახდენენ კომპანიის ფინანსურ შედეგებზე, და მათი გადაჭრა. ეს მოითხოვს გარემოსდაცვითი და სოციალური საკითხების სკანირებას, რაც დიდ გავლენას მოახდენს კომპანიის კონკურენტუნარიანობაზე.

მეორე – კომპანიის მიერ საზოგადოების მიმართ მიყენებული უარყოფითი ზემოქმედების იდენტიფიცირება და შესაბამისი რესურსების მობილიზება მისი გამოსწორებისთვის. ამისთვის საჭირო იქნება კომპანიების, არასამთავრობო ორგანიზაციებისა და მთავრობის თანამშრომლობა, რათა შეიქმნას სისტემური გამოსავლები.

დასკვნა
ESG აღმოჩნდა კამათისა და უკმაყოფილების მიზეზი სხვადასხვა ჯგუფს შორის, მაგრამ მისი ძირითადი იდეები კვლავაც მნიშვნელოვანია ბიზნესისა და საზოგადოებისათვის. ESG-ის გასვლა მოდიდან არ ნიშნავს, რომ კომპანიის მდგრადობის სტრატეგიები უნდა დასრულდეს. პირიქით, მისი განახლება და „გაშლა“ უფრო ნათელს გახდის მის მიზნებს და მეთოდებს, რაც დაეხმარება ბიზნესებს სწორად მართონ თავიანთი ურთიერთობები გარემოსა და საზოგადოებასთან.

წყარო: MIT Technology Review.