AI ტექნოლოგიების განვითარება უზარმაზარ ენერგეტიკულ რესურსებს მოითხოვს, რაც ბირთვული ენერგიის რენესანსს უწყობს ხელს. დიდი AI მოდელების მუშაობა მნიშვნელოვან ელექტროენერგიას საჭიროებს, და ბირთვული ენერგია შეიძლება გახდეს სანდო და ეკოლოგიურად სუფთა წყარო. თუმცა, ბირთვული ენერგიის გამოყენებასთან დაკავშირებული რისკები და გამოწვევები კვლავ აქტუალურია.

ბირთვული ენერგია, რომელსაც წლების განმავლობაში სკეპტიციზმი და უსაფრთხოების საკითხები ახლდა, ახლა ახალი სიცოცხლის მიცემის გზას ადგას, განსაკუთრებით ხელოვნური ინტელექტის (AI) ენერგეტიკული მოთხოვნის ზრდის ფონზე. ხელოვნური ინტელექტის განვითარება, როგორც ტექნოლოგიური და ეკონომიკური მიმართულების ფლაგმანი, წარმოქმნის ახალ საჭიროებებს ენერგეტიკის სექტორში, რისი პასუხიც შეიძლება იყოს ბირთვული ენერგია – როგორც საიმედო და ეკოლოგიურად უფრო სუფთა ენერგიის წყარო. ეს ქეისი დეტალურად განიხილავს, თუ როგორ ხდება ბირთვული ენერგიის გამოყენება ხელოვნური ინტელექტის მხარდასაჭერად და რა გამოწვევები ახლავს ამ პროცესს.

AI-ის ენერგეტიკული მოთხოვნა და მისი გავლენა ენერგეტიკულ სექტორზე

ხელოვნური ინტელექტის სისტემები, განსაკუთრებით გენერაციული AI-ის ფორმატში, მოითხოვენ უზარმაზარ ენერგიას. Nvidia-ს სუპერკომპიუტერები, რომლებიც გამოიყენება მონაცემების “ტრენინგისა” და დამუშავებისთვის, მოიხმარენ დიდი რაოდენობით ელექტროენერგიას. მაგალითად, ChatGPT-ის ერთ მარტივ კითხვაზე პასუხის გაცემისთვის, იგივე ენერგია იხარჯება, რაც ერთი ნათურს 20 წუთის განმავლობაში ნათებისთვის. ეს ენერგიის მოხმარება იზრდება ისეთ შემთხვევებში, როდესაც AI-ს უფრო რთული ამოცანები ეძლევა ან მას უწევს მონაცემთა დიდ ბაზებთან მუშაობა.

ხელოვნური ინტელექტის ტექნოლოგიების მასობრივი ექსპლუატაცია, რომლებიც მილიონობით ადამიანის მიერ ყოველდღიურად გამოიყენება, მოითხოვს უფრო დიდ ენერგორესურსებს. ეს ტენდენცია იწვევს იმას, რომ ზოგიერთმა კომპანიამ, განსაკუთრებით ისეთმა, რომლებიც მონაცემთა ცენტრებისა და ენერგიის მართვით არიან დაკავებულნი, დაიწყო ბირთვული ენერგიის მიმართ ინტერესის გამოხატვა, როგორც სანდო ენერგორესურსის მიმართ.

ბირთვული ენერგიის როლი AI-ის განვითარებაში

AI-ის ენერგეტიკული მოთხოვნა განაპირობებს იმ ფაქტს, რომ ძველი ბირთვული სადგურები ხელახლა იხსნება, რათა უზრუნველყონ საჭირო რაოდენობის ელექტროენერგია მონაცემთა ცენტრებისთვის. Constellation Energy, ამერიკის უმსხვილესი ბირთვული ელექტროსადგურის ოპერატორი, უკვე აქტიურად არის ჩართული AI-ის ენერგეტიკული მოთხოვნების დაკმაყოფილებაში. Microsoft-თან ხელშეკრულების საფუძველზე, Constellation Energy იწყებს ელექტროენერგიის მიწოდებას Three Mile Island-ის ბირთვული სადგურიდან, რომელიც 1979 წელს ავარიის შედეგად დაიხურა.

ხელოვნური ინტელექტის მზარდმა მოთხოვნამ ახალი შესაძლებლობები გააჩინა. Constellation Energy-ის აქციების ფასი გაიზარდა 121%-ით მას შემდეგ, რაც ეს შეთანხმება დაიდო. სხვა ენერგეტიკული კომპანიებიც, როგორიცაა Vistra და Talen Energy, ასევე ცდილობენ ამ სეგმენტში შესვლას, რაც ბირთვული ენერგიის ახალი რენესანსის მოლოდინს აძლიერებს.

რისკები და გამოწვევები

მიუხედავად იმისა, რომ ბირთვული ენერგია მნიშვნელოვან როლს თამაშობს AI-ის მოთხოვნების დაკმაყოფილებაში, ეს მიმართულება თავისი გამოწვევებით არის დატვირთული. პირველ რიგში, ბირთვული ენერგიის გამოყენებასთან დაკავშირებული რადიოაქტიური ნარჩენების პრობლემა კვლავ გადაუჭრელია, რადგან ამ ნარჩენების განადგურება და უსაფრთხოდ შენახვა დღემდე დიდ სირთულეებს ქმნის.

გარდა ამისა, ახალი ბირთვული სადგურების მშენებლობა არამარტო ძვირი და რთულია, არამედ დიდ ხარჯებსაც მოითხოვს რეგულატორების მხრიდან დამტკიცების პროცესი. თუმცა, არსებული სადგურების რეაბილიტაცია და მათი გამოყენება ხელოვნური ინტელექტის მონაცემთა ცენტრების საჭიროებებისთვის უფრო მარტივად არის განსახორციელებელი და მოითხოვს შედარებით ნაკლებ ინვესტიციებს.

AI-ის განვითარებასთან ერთად კიდევ ერთი გამოწვევა ჩნდება – ენერგიის მოთხოვნის მუდმივი ზრდა. მონაცემთა ცენტრების რაოდენობა და მათი სიმძლავრე მუდმივად იზრდება, რაც ენერგიის უფრო დიდ რაოდენობას მოითხოვს. ბირთვული ენერგია, რომელიც არ უშვებს ნახშიროჟანგსა და ატმოსფეროს დამაზიანებელ ნივთიერებებს, შესაძლოა, გახდეს ეკოლოგიურად უფრო ხელსაყრელი ალტერნატივა ენერგიის სხვა წყაროებთან შედარებით, თუმცა მისი გამოყენება ისევ კონფლიქტური საკითხია გარემოს დაცვის კუთხით.

ბირთვული ენერგიის მომავალი

დღესდღეობით, ისეთი სადგურები, როგორიცაა Three Mile Island, მზად არიან ხელახლა დაიწყონ ოპერირება, რათა უზრუნველყონ ხელოვნური ინტელექტის მონაცემთა ცენტრების ენერგეტიკული მოთხოვნები. ეს პროცესი შეიძლება ფართოდ გავრცელდეს მსოფლიოს მასშტაბით, რაც კიდევ უფრო გაზრდის ბირთვული ენერგიის როლს გლობალურ ენერგეტიკულ ბაზარზე.

ამავდროულად, მიმდინარეობს განხილვები იმის შესახებ, თუ რამდენად უსაფრთხოა AI-ის მონაცემთა ცენტრების დაკმაყოფილება ბირთვული ენერგიით. იმ პირობებში, რომლებშიც ალტერნატიული ენერგიის წყაროები, როგორიცაა ქარი და მზის ენერგია, ვერ უზრუნველყოფენ საკმარისად დიდ და უწყვეტ ენერგიას, ბირთვული ენერგია ხდება უფრო მიმზიდველი და ეფექტური.

დასკვნა

ბირთვული ენერგია, რომელიც წლების განმავლობაში მეორე პლანზე იდგა, კვლავ მნიშვნელოვან როლს იძენს თანამედროვე ტექნოლოგიურ და ენერგეტიკულ სექტორებში. მისი გამოყენება, როგორც ენერგიის საიმედო წყარო, განსაკუთრებით მნიშვნელოვან როლს თამაშობს ხელოვნური ინტელექტის განვითარებაში, რაც ენერგიის გაზრდილ მოთხოვნასთან არის დაკავშირებული. თუმცა, ამ პროცესს ახლავს მრავალი გამოწვევა – როგორც ეკონომიკური, ისე ეკოლოგიური. შესაბამისად, მომავალში ბირთვული ენერგიის როლი AI-ის განვითარებაში კვლავ აქტიური განხილვის საგანი იქნება.

წყარო: sloanreview.mit.edu